Çarpma İşlemi | Çarpım Tablosu | Çarpma İşlemi Örnekleri

Bölüm Konuları:
Çarpma İşlemi , Çarpım Tablosu , Çarpma İşlemi Örnekleri

Çarpma İşlemi

a ve b reel sayılar kümesinin elemanı olmak üzere, a tane b sayısının toplamını veren işleme çarpma işlemi denir.

a tane b sayısının toplamı, a . b = ? çarpma işlemi ile bulunur.

Not:
Çarpma işleminin sembolü olan (x) yerine, (.) sembolü de kullanılır. Denklem çözümlerinde görülen x bilinmeyeni ile çarpma işleminin sembolü olan (x) işaretini birbirinden ayırmak için, çarpma işleminde (x) işareti yerine (.) işareti kullanılır.

5 tane 2 kaç yapar? sorusu için:
a sayısı 5 tir. (a = 5)
b sayısı 2 dir. (b = 2)

a tane b sayısının toplamı → 5 tane 2 sayısının toplamı
2 + 2 + 2 + 2 + 2 = 10 işlemi
5 . 2 = 10 şeklinde, çarpma işlemi ile yapılabilir.

2 tane 5 kaç yapar? sorusu için:
a sayısı 2 dir. (a = 2)
b sayısı 5 tir. (b = 5)

a tane b sayısının toplamı → 2 tane 5 sayısının toplamı
5 + 5 = 10 işlemi
2 . 5 = 10 şeklinde, çarpma işlemi ile yapılabilir.

Not:
Çarpma işleminde sıfır (0) yutan elemandır. Her reel sayının, 0 ile çarpım sonucu, sıfırdır.

10 . 0 = 0
99 . 0 = 0
1026 . 0 = 0
925678 . 0 = 0
a . 0 = 0
b . 0 = 0

0 . 20 = 0
0 . 99 = 0
0 . 1863 = 0
0 . 621859 = 0
0 . a = 0
0 . b = 0

Çarpma işlemine geçmeden önce, çarpım tablosunun ezberlenmesi gerekir.

Çarpım Tablosu

Çarpım tablosu ezberlenirken, tekrarlamak yerine, deftere yazılabilir. Aşağıdaki resimlerde verilen çarpım tablolarının, sayısal işlemleri deftere yazıldıktan sonra, okunuşları ile okunabilir. Tekrar, tekrar yazılarak, tablolar ezberlenebilir.

Birler (1'ler)
Çarpım tablosu birler (1'ler):
Çarpım tablosu birler (1'ler).


İkiler (2'ler)
Çarpım tablosu ikiler (2'ler):
Çarpım tablosu ikiler (2'ler).


Üçler (3'ler)
Çarpım tablosu üçler (3'ler):
Çarpım tablosu üçler (3'ler).


Dörtler (4'ler)
Çarpım tablosu dörtler (4'ler):
Çarpım tablosu dörtler (4'ler).


Beşler (5'ler)
Çarpım tablosu beşler (5'ler):
Çarpım tablosu beşler (5'ler).


Altılar (6'lar)
Çarpım tablosu altılar (6'lar):
Çarpım tablosu altılar (6'lar).


Yediler (7'ler)
Çarpım tablosu yediler (7'ler):
Çarpım tablosu yediler (7'ler).


Sekizler (8'ler)
Çarpım tablosu sekizler (8'ler):
Çarpım tablosu sekizler (8'ler).


Dokuzlar (9'lar)
Çarpım tablosu dokuzlar (9'lar):
Çarpım tablosu dokuzlar (9'lar).


Onlar (10'lar)
Çarpım tablosu onlar (10'lar):
Çarpım tablosu onlar (10'lar).

Çarpma İşlemi Örnekleri

Eldesi Olmayan Çarpma İşlemleri

Çarpma işleminde üste yazılan sayıya çarpılan sayı, alta yazılan sayıya çarpan sayı denir. Alt alta yazılan iki sayının altına çizgi çizilir. Çizginin sol tarafına (x) işareti konulur.

Çarpma işleminde çarpılan sayı iki basamaklı, çarpan sayı tek basamaklı olsun. İki basamaklı sayılar iki rakamdan, bir basamaklı sayılar bir rakamdan oluşur. Çarpan sayı ile çarpılan sayının ilk rakamı çarpıldığında, sonuç 10 sayısından küçük olursa, elde olmaz. 10 sayısından küçük bir sonuç, bir basamaklı olabilir. Çarpım sonucu, işlemin altına yazılır.

Örnek:
Eldesi olmayan çarpma işlemleri örnek:
Eldesi olmayan çarpma işlemleri örnek.

Yukarıdaki resimde, eldesi olmayan ve basit iki çarpma işlemi örneği vardır.

11 . 9 = ? İşlemi İçin:
11 sayısı çarpılan sayı, 9 sayısı çarpan sayıdır.
9 ile 11 sayısının ilk rakamı çarpılır. (9 . 1 = 9) sonucu, işlemin altına yazılır.
9 ile 11 sayısının ikinci rakamı çarpılır. (9 . 1 = 9) sonucu, işlemin altına yazılır.

11 . 9 = 99

320 . 3 = ? İşlemi İçin:
320 sayısı çarpılan sayı, 3 sayısı çarpan sayıdır.
3 ile 320 sayısının ilk rakamı çarpılır. (3 . 0 = 0) sonucu, işlemin altına yazılır.
3 ile 320 sayısının ikinci rakamı çarpılır. (3 . 2 = 6) sonucu, işlemin altına yazılır.
3 ile 320 sayısının üçüncü rakamı çarpılır. (3 . 3 = 9) sonucu, işlemin altına yazılır.

320 . 3 = 960

Eldesi Olan Çarpma İşlemleri

Çarpma işleminde çarpılan sayı yine iki basamaklı, çarpan sayı tek basamaklı olsun. Çarpan sayı ile çarpılan sayının ilk rakamı çarpıldığında, sonuç 10 sayısına eşit veya 10 sayısından büyük olursa, elde olur. 10 sayısına eşit veya büyük olan sonuç, iki basamaklı olabilir. İki basamaklı sonucun, ilk rakamı işlemin altına yazılır. İkinci rakamı, sıradaki işlemde kullanılmak için elde tutulur.

Çarpan sayı ile çarpılan sayının ilk rakamı çarpıldığında, sonuç 42 olsun. 42 sayısının, ilk rakamı olan 2 sayısı, işlemin altına yazılır. Yazılmayan 4 rakamı, sıradaki işlemde kullanılmak üzere, elde var 4 şeklinde elde tutulur.

Örnek-1:
Eldesi olan çarpma işlemleri örnek-2:
Eldesi olan çarpma işlemleri örnek-2.

15 . 2 = ? İşlemi İçin:
15 sayısı çarpılan sayı, 2 sayısı çarpan sayıdır.

2 ile 15 sayısının ilk rakamı çarpılır. (2 . 5 = 10)
10 sonucunun, ilk rakamı olan sıfır (0) sayısı işlemin altına yazılır.
10 sonucunun yazılmayan, ikinci rakamı olan 1 sayısı, elde var 1 şeklinde akılda tutulur veya işlemin üst kısmına not olarak eklenebilir. Resimde, işlemin üstünde görülen mor renkli 1 sayısı, elde olarak not edildi.

2 ile 15 sayısının ikinci rakamı çarpılır. (2 . 1 = 2)
2 sonucuna, elde olan 1 sayısı eklenir. (2 + 1 = 3). Yeni sonuç olan 3 sayısı işlemin altına yazılır.

15 . 2 = 30

643 . 3 = ? İşlemi İçin:
643 sayısı çarpılan sayı, 3 sayısı çarpan sayıdır.

3 ile 643 sayısının ilk rakamı çarpılır. (3 . 3 = 9) sonucu, işlemin altına yazılır.

3 ile 643 sayısının ikinci rakamı çarpılır. (3 . 4 = 12)
12 sonucunun, ilk rakamı olan 2 sayısı işlemin altına yazılır.
12 sonucunun yazılmayan, ikinci rakamı olan 1 sayısı, elde var 1 şeklinde akılda tutulur veya işlemin üst kısmına not olarak eklenebilir. Yine resimde, işlemin üstünde görülen mor renkli 1 sayısı, elde olarak not edildi.

3 ile 643 sayısının üçüncü rakamı çarpılır. (3 . 6 = 18)
18 sonucuna elde olan 1 sayısı eklenir. (18 + 1 = 19). Yeni sonuç olan 19 sayısı işlemin altına yazılır.

643 . 3 = 1929

Örnek-2:
Eldesi olan çarpma işlemleri örnek-2:
Eldesi olan çarpma işlemleri örnek-2.

954 . 4 = ? İşlemi İçin:
954 sayısı çarpılan sayı, 4 sayısı çarpan sayıdır.

4 ile 954 sayısının ilk rakamı çarpılır. (4 . 4 = 16)
16 sonucunun, ilk rakamı olan 6 sayısı işlemin altına yazılır.
16 sonucunun yazılmayan, ikinci rakamı olan 1 sayısı, elde var 1 şeklinde akılda tutulur veya işlemin üst kısmına not olarak eklenebilir. Yine resimde, işlemin üstünde görülen mor renkli 1 sayısı, elde olarak not edildi.

4 ile 954 sayısının ikinci rakamı çarpılır. (4 . 5 = 20)
Bir önceki işlemden kalan elde olduğu için, 20 sonucuna elde olan 1 sayısı eklenir. (20 + 1 = 21)
Yeni sonuç olan 21 sayısının, ilk rakamı olan 1 sayısı işlemin altına yazılır.
21 sonucunun yazılmayan ikinci rakamı olan 2 sayısı, elde var 2 şeklinde akılda tutulur veya işlemin üst kısmına not olarak eklenebilir. Resimde, işlemin üstünde görülen turuncu renkli 2 sayısı, elde olarak not edildi.

4 ile 954 sayısının üçüncü rakamı çarpılır. (4 . 9 = 36)
36 sonucuna elde olan 2 sayısı eklenir. (36 + 2 = 38) Yeni sonuç olan 38 sayısı işlemin altına yazılır.

954 . 4 = 3816

Örnek-3:
Eldesi olan çarpma işlemleri örnek-3:
Eldesi olan çarpma işlemleri örnek-3.

8745 . 5 = ? İşlemi İçin:
8745 sayısı çarpılan sayı, 5 sayısı çarpan sayıdır.

5 ile 8745 sayısının ilk rakamı çarpılır. (5 . 5 = 25)
25 sonucunun, ilk rakamı olan 5 sayısı işlemin altına yazılır.
25 sonucunun yazılmayan, ikinci rakamı olan 2 sayısı, elde var 2 şeklinde akılda tutulur veya işlemin üst kısmına not olarak eklenebilir. Yine resimde, işlemin üstünde görülen mor renkli 2 sayısı, elde olarak not edildi.

5 ile 8745 sayısının ikinci rakamı çarpılır. (5 . 4 = 20)
Bir önceki işlemden kalan elde olduğu için, 20 sonucuna elde olan 2 sayısı eklenir. (20 + 2 = 22)
Yeni sonuç olan 22 sayısının, ilk rakamı olan 2 sayısı işlemin altına yazılır.
22 sonucunun yazılmayan ikinci rakamı olan 2 sayısı, elde var 2 şeklinde akılda tutulur veya işlemin üst kısmına not olarak eklenebilir. Resimde, işlemin üstünde görülen turuncu renkli 2 sayısı, elde olarak not edildi.

5 ile 8745 sayısının üçüncü rakamı çarpılır. (5 . 7 = 35)
Bir önceki işlemden kalan yine elde olduğu için, 35 sonucuna elde olan 2 sayısı eklenir. (35 + 2 = 37)
Yeni sonuç olan 37 sayısının, ilk rakamı olan 7 sayısı işlemin altına yazılır.
37 sonucunun yazılmayan ikinci rakamı olan 3 sayısı, elde var 3 şeklinde akılda tutulur veya işlemin üst kısmına not olarak eklenebilir. Yine resimde, işlemin üstünde görülen pembe renkli 3 sayısı, elde olarak not edildi.

5 ile 8745 sayısının dördüncü rakamı çarpılır. (5 . 8 = 40)
40 sonucuna elde olan 3 sayısı eklenir. (40 + 3 = 43). Yeni sonuç olan 43 sayısı işlemin altına yazılır.

8745 . 5 = 43725

Örnek-4:
Eldesi olan çarpma işlemleri örnek-4:
Eldesi olan çarpma işlemleri örnek-4.

7624 . 9 = ? İşlemi İçin:
7624 sayısı çarpılan sayı, 9 sayısı çarpan sayıdır.

9 ile 7624 sayısının ilk rakamı çarpılır. (9 . 4 = 36)
36 sonucunun, ilk rakamı olan 6 sayısı işlemin altına yazılır.
36 sonucunun yazılmayan, ikinci rakamı olan 3 sayısı, elde var 3 şeklinde akılda tutulur veya işlemin üst kısmına not olarak eklenebilir. Yine resimde, işlemin üstünde görülen mor renkli 3 sayısı, elde olarak not edildi.

9 ile 7624 sayısının ikinci rakamı çarpılır. (9 . 2 = 18)
Bir önceki işlemden kalan elde olduğu için, 18 sonucuna elde olan 3 sayısı eklenir. (18 + 3 = 21)
Yeni sonuç olan 21 sayısının, ilk rakamı olan 1 sayısı işlemin altına yazılır.
21 sonucunun yazılmayan ikinci rakamı olan 2 sayısı, elde var 2 şeklinde akılda tutulur veya işlemin üst kısmına not olarak eklenebilir. Resimde, işlemin üstünde görülen turuncu renkli 2 sayısı, elde olarak not edildi.

9 ile 7624 sayısının üçüncü rakamı çarpılır. (9 . 6 = 54)
Bir önceki işlemden kalan yine elde olduğu için, 54 sonucuna elde olan 2 sayısı eklenir. (54 + 2 = 56)
Yeni sonuç olan 56 sayısının, ilk rakamı olan 6 sayısı işlemin altına yazılır.
56 sonucunun yazılmayan ikinci rakamı olan 5 sayısı, elde var 5 şeklinde akılda tutulur veya işlemin üst kısmına not olarak eklenebilir. Yine resimde, işlemin üstünde görülen pembe renkli 5 sayısı, elde olarak not edildi.

9 ile 7624 sayısının dördüncü rakamı çarpılır. (9 . 7 = 63)
63 sonucuna elde olan 5 sayısı eklenir. (63 + 5 = 68). Yeni sonuç olan 68 sayısı işlemin altına yazılır.

7654 . 9 = 68616

Çarpan Sayı 2 veya 3 Rakamlı ve Toplama İşleminde Elde Yoksa

Çarpan sayının 2 rakamlı olduğu çarpma işleminde, çarpan sayının birinci rakamıyla yapılan işlem sonucu ile çarpan sayının ikinci rakamıyla yapılan işlem sonucu taraf tarafa toplanır. Çarpan sayının 3 rakamlı olduğu çarpma işleminde, çarpan sayının üçüncü rakamıyla yapılan işlem sonucu, ikinci rakamıyla yapılan işlem sonucunun altına yazılır ve üç sonuç taraf tarafa toplanır.

Taraf tarafa yazılan sonuçlar toplanırken, alt alta yazılan rakamlar toplanır. Alt alta toplanan sayıların toplam sonucu, 10 sayısından küçük olursa, elde olmaz. Toplam sonucu, alt alta toplanan sayıların altına yazılır.

Aşağıda örneklerde verilen çarpma işlemleri, daha önceki örneklerde olduğu gibi ayrıntılı anlatılmamış, çarpma işleminde yapılan toplama işlemi üzerinde durulmuştur. Çarpma işlemleri, önceki örneklerde olduğu gibi yapılıp, toplama işlemine geçilir.

Örnek-1:
Çarpan sayı 2 veya 3 rakamdan oluşuyorsa ve toplama işleminde elde yoksa örnek-1:
Çarpan sayı 2 veya 3 rakamdan oluşuyorsa ve toplama işleminde elde yoksa örnek-1.

123 . 11 = ? İşlemi İçin:
123 sayısı çarpılan sayı, 11 sayısı çarpan sayıdır.
11 sayısının ilk rakamı ile 123 sayısı çarpılır. (1 . 123 = 123) sonucu, 11 sayısının ilk rakamı olan 1'in altından başlayarak yazılır.
11 sayısının ikinci rakamı ile 123 sayısı çarpılır. (1 . 123 = 123) sonucu, 11 sayısının ikinci rakamı olan 1'in altından başlayarak yazılır.

1 2 3
1 2 3

Şeklinde yazılan iki sonuç için:
3 sayısının altında rakam olmadığından işlem yapmadan alta yazılır.
2 sayısı ile altında olan 3 sayısı toplanır. (2 + 3 = 5) sonucu, aynı sıradaki sayıların altına yazılır.
1 sayısı ile altında olan 2 sayısı toplanır. (1 + 2 = 3) sonucu, aynı sıradaki sayıların altına yazılır.
1 sayısının üstünde rakam olmadığından işlem yapmadan alta yazılır.

123 . 11 = 1353

123 . 111 = ? İşlemi İçin:
123 sayısı çarpılan sayı, 111 sayısı çarpan sayıdır.
111 sayısının ilk rakamı ile 123 sayısı çarpılır. (1 . 123 = 123) sonucu, 111 sayısının ilk rakamı olan 1'in altından başlayarak yazılır.
111 sayısının ikinci rakamı ile 123 sayısı çarpılır. (1 . 123 = 123) sonucu, 111 sayısının ikinci rakamı olan 1'in altından başlayarak yazılır.
111 sayısının üçüncü rakamı ile 123 sayısı çarpılır. (1 . 123 = 123) sonucu, 111 sayısının üçüncü rakamı olan 1'in altından başlayarak yazılır.

1 2 3
1 2 3
1 2 3

Şeklinde yazılan üç sonuç için:
3 sayısının altında rakam olmadığından işlem yapmadan alta yazılır.
2 sayısı ile altında olan 3 sayısı toplanır. (2 + 3 = 5) sonucu, aynı sıradaki sayıların altına yazılır.
Alt alta yazılan 1 , 2 ve 3 sayıları toplanır. (1 + 2 + 3 = 6) sonucu, aynı sıradaki sayıların altına yazılır.
1 sayısı ile altında olan 2 sayısı toplanır. (1 + 2 = 3) sonucu, aynı sıradaki sayıların altına yazılır.
1 sayısının üstünde rakam olmadığından işlem yapmadan alta yazılır.

123 . 111 = 13653

Örnek-2:
Çarpan sayı 2 veya 3 rakamdan oluşuyorsa ve toplama işleminde elde yoksa örnek-2:
Çarpan sayı 2 veya 3 rakamdan oluşuyorsa ve toplama işleminde elde yoksa örnek-2.

322 . 21 = ? İşlemi İçin:
322 sayısı çarpılan sayı, 21 sayısı çarpan sayıdır.
21 sayısının ilk rakamı ile 322 sayısı çarpılır. (1 . 322 = 322) sonucu, 21 sayısının ilk rakamı olan 1'in altından başlayarak yazılır.
21 sayısının ikinci rakamı ile 322 sayısı çarpılır. (2 . 322 = 644) sonucu, 21 sayısının ikinci rakamı olan 2'in altından başlayarak yazılır.

3 2 2
6 4 4

Şeklinde yazılan iki sonuç için:
2 sayısının altında rakam olmadığından işlem yapmadan alta yazılır.
2 sayısı ile altında olan 4 sayısı toplanır. (2 + 4 = 6) sonucu, aynı sıradaki sayıların altına yazılır.
3 sayısı ile altında olan 4 sayısı toplanır. (3 + 4 = 7) sonucu, aynı sıradaki sayıların altına yazılır.
6 sayısının üstünde rakam olmadığından işlem yapmadan alta yazılır.

322 . 21 = 6762

202 . 321 = ? İşlemi İçin:
202 sayısı çarpılan sayı, 321 sayısı çarpan sayıdır.
321 sayısının ilk rakamı ile 202 sayısı çarpılır. (1 . 202 = 202) sonucu, 321 sayısının ilk rakamı olan 1'in altından başlayarak yazılır.
321 sayısının ikinci rakamı ile 202 sayısı çarpılır. (2 . 202 = 404) sonucu, 321 sayısının ikinci rakamı olan 2'in altından başlayarak yazılır.
321 sayısının üçüncü rakamı ile 202 sayısı çarpılır. (3 . 202 = 606) sonucu, 321 sayısının üçüncü rakamı olan 3'ün altından başlayarak yazılır.

2 0 2
4 0 4
6 0 6

Şeklinde yazılan üç sonuç için:
2 sayısının altında rakam olmadığından işlem yapmadan alta yazılır.
0 sayısı ile altında olan 4 sayısı toplanır. (0 + 4 = 4) sonucu, aynı sıradaki sayıların altına yazılır.
Alt alta yazılan 2 , 0 ve 6 sayıları toplanır. (2 + 0 + 6 = 8) sonucu, aynı sıradaki sayıların altına yazılır.
4 sayısı ile altında olan 0 sayısı toplanır. (4 + 0 = 4) sonucu, aynı sıradaki sayıların altına yazılır.
6 sayısının üstünde rakam olmadığından işlem yapmadan alta yazılır.

202 . 321 = 64842

Çarpan Sayı 2 Rakamlı ve Toplama İşleminde Elde Varsa

Taraf tarafa yazılan sonuçlar toplanırken, alt alta yazılan rakamlar toplanır. Alt alta toplanan sayıların toplam sonucu, sonuç 10 sayısına eşit veya 10 sayısından büyük olursa, elde olur. 10 sayısına eşit veya büyük olan sonuç, iki basamaklı olabilir. İki basamaklı sonucun, ilk rakamı toplama yapılan sıranın altına yazılır. İkinci rakamı, sıradaki toplama işleminde kullanılmak için elde tutulur.

Örnek-1:
Çarpan sayı 2 rakamdan oluşuyorsa ve toplama işleminde elde varsa örnek-1:
Çarpan sayı 2 rakamdan oluşuyorsa ve toplama işleminde elde varsa örnek-1.

837 . 59 = ? İşlemi İçin:
837 sayısı çarpılan sayı, 59 sayısı çarpan sayıdır.
59 sayısının ilk rakamı ile 837 sayısı çarpılır. (9 . 837 = 7533) sonucu, 59 sayısının ilk rakamı olan 9'un altından başlayarak yazılır.
59 sayısının ikinci rakamı ile 837 sayısı çarpılır. (5 . 837 = 4185) sonucu, 59 sayısının ikinci rakamı olan 5'in altından başlayarak yazılır.

7 5 3 3
4 1 8 5

Şeklinde yazılan iki sonuç için:
3 sayısının altında rakam olmadığından işlem yapmadan alta yazılır.

3 sayısı ile altında olan 5 sayısı toplanır. (3 + 5 = 8) sonucu, aynı sıradaki sayıların altına yazılır.

5 sayısı ile altında olan 8 sayısı toplanır. (5 + 8 = 13) sonucunun ilk rakamı 3, aynı sıradaki sayıların altına yazılır. 13 sonucunun yazılmayan 1 rakamı, elde olur ve sonraki işlemde kullanılır.

7 sayısı ile altında olan 1 sayısı toplanır. (7 + 1 = 8) sonucuna elde olan 1 eklenir. (8 + 1 = 9) sonucu, aynı sıradaki sayıların altına yazılır.

4 sayısının üstünde rakam olmadığından işlem yapmadan alta yazılır.

837 . 59 = 49383

Örnek-2:
Çarpan sayı 2 rakamdan oluşuyorsa ve toplama işleminde elde varsa örnek-2:
Çarpan sayı 2 rakamdan oluşuyorsa ve toplama işleminde elde varsa örnek-2.

398 . 87 = ? İşlemi İçin:
398 sayısı çarpılan sayı, 87 sayısı çarpan sayıdır.
87 sayısının ilk rakamı ile 398 sayısı çarpılır. (7 . 398 = 2786) sonucu, 87 sayısının ilk rakamı olan 7'nin altından başlayarak yazılır.
87 sayısının ikinci rakamı ile 398 sayısı çarpılır. (8 . 398 = 3184) sonucu, 87 sayısının ikinci rakamı olan 8'in altından başlayarak yazılır.

2 7 8 6
3 1 8 4

Şeklinde yazılan iki sonuç için:
6 sayısının altında rakam olmadığından işlem yapmadan alta yazılır.

8 sayısı ile altında olan 4 sayısı toplanır. (8 + 4 = 12) sonucunun ilk rakamı 2, aynı sıradaki sayıların altına yazılır. 12 sonucunun yazılmayan 1 rakamı, elde olur ve sonraki işlemde kullanılır.

7 sayısı ile altında olan 8 sayısı toplanır. (7 + 8 = 15) sonucuna elde olan 1 eklenir. (15 + 1 = 16) sonucunun ilk rakamı 6 aynı sıradaki sayıların altına yazılır. 16 sonucunun yazılmayan 1 rakamı, elde olur ve sonraki işlemde kullanılır.

2 sayısı ile altında olan 1 sayısı toplanır. (2 + 1 = 3) sonucuna elde olan 1 eklenir. (3 + 1 = 4) sonucu, aynı sıradaki sayıların altına yazılır.

3 sayısının üstünde rakam olmadığından işlem yapmadan alta yazılır.

398 . 87 = 34626

Çarpan Sayı 3 Rakamlı ve Toplama İşleminde Elde Varsa

Örnek-1:
Çarpan sayı 3 rakamdan oluşuyorsa ve toplama işleminde elde varsa örnek-1:
Çarpan sayı 3 rakamdan oluşuyorsa ve toplama işleminde elde varsa örnek-1.

587 . 863 = ? İşlemi İçin:
587 sayısı çarpılan sayı, 863 sayısı çarpan sayıdır.
863 sayısının ilk rakamı ile 587 sayısı çarpılır. (3 . 587 = 1761) sonucu, 863 sayısının ilk rakamı olan 3'ün altından başlayarak yazılır.
863 sayısının ikinci rakamı ile 587 sayısı çarpılır. (6 . 587 = 3522) sonucu 863 sayısının ikinci rakamı olan 6'nın altından başlayarak yazılır.
863 sayısının üçüncü rakamı ile 587 sayısı çarpılır. (8 . 587 = 4696) sonucu 863 sayısının üçüncü rakamı olan 8'in altından başlayarak yazılır.

1 7 6 1
3 5 2 2
4 6 9 6

Şeklinde yazılan üç sonuç için:
1 sayısının altında rakam olmadığından işlem yapmadan alta yazılır.

6 sayısı ile altında olan 2 sayısı toplanır. (6 + 2 = 8) sonucu, aynı sıradaki sayıların altına yazılır.

7 , 2 ve 6 sayıları toplanır. (7 + 2 + 6 = 15) sonucunun ilk rakamı 5, aynı sıradaki sayıların altına yazılır. 15 sonucunun yazılmayan 1 rakamı, elde olur ve sonraki işlemde kullanılır.

1 , 5 ve 9 sayıları toplanır. (1 + 5 + 9 = 15) sonucuna elde olan 1 eklenir. (15 + 1 = 16) sonucunun ilk rakamı 6 aynı sıradaki sayıların altına yazılır. 16 sonucunun yazılmayan 1 rakamı, elde olur ve sonraki işlemde kullanılır.

3 sayısı ile altında olan 6 sayısı toplanır. (3 + 6 = 9) sonucuna elde olan 1 eklenir. (9 + 1 = 10) sonucunun ilk rakamı 0 aynı sıradaki sayıların altına yazılır. 10 sonucunun yazılmayan 1 rakamı, elde olur ve sonraki işlemde kullanılır.

4 sayısına elde olan 1 eklenir. (4 + 1 = 5) sonucu, alta yazılır.

587 . 863 = 506581

Gerçek sayılar kümesinde çarpma işleminin diğer özellikleri için, Sayılar 5. Bölüm » başlıklı yazı okunmalıdır.


Yorumlar